Wbrew pozorom wypadki w czasie pracy zdarzają się często. Tylko w 2019 r. zgłoszono 83 205 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy. Zgodnie z polskim prawem o uzyskanie odszkodowania za wypadek przy pracy, możemy starać się, gdy jesteśmy zatrudnieni nie tylko na umowę o pracę, ale też umowę zlecenie. Jakie kroki podjąć, aby uzyskać odszkodowanie za wypadek przy pracy?
1. Kwalifikacja zdarzenia – wypadek przy pracy
Nie każdy uraz, jakiego doznamy w czasie pracy ma związek z wypadkiem przy pracy. Należy pamiętać, że zdarzenie zostanie uznane za wypadek przy pracy, jeśli zostaną spełnione 4 warunki:
zdarzenie jest nagłe,
zdarzenie spowodowane jest przyczyną zewnętrzną,
skutkiem zdarzenia jest uraz lub śmierć,
zdarzenie wydarzyło się w miejscu pracy lub w drodze do niej.
Zdarzenie, w którym odnieśliśmy uszczerbek na zdrowiu, jest uznawane za wypadek przy pracy na podstawie naszego oświadczenia, które opisuje miejsce, czas i okoliczności dojścia do wypadku, oświadczenia podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia np. policji, oświadczenia podmiotu udzielającego nam pierwszej pomocy oraz protokołu powypadkowego. Zakwalifikowanie zdarzenia jako wypadek przy pracy otwiera nam drogę do dochodzenia odszkodowania.
2. Zawiadomienie pracodawcy o wypadku przy pracy
Aby uzyskać odszkodowanie za wypadek przy pracy powinniśmy niezwłocznie poinformować pracodawcę o zaistniałym wydarzeniu. To na nim spoczywa zapewnienie nam pierwszej pomocy, wysłuchanie wyjaśnień oraz ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku. Dlatego też, pracodawca otrzymując nasze zgłoszenie zobowiązany jest zabezpieczyć miejsce wypadku. Być może konieczne będzie również zawiadomienie odpowiedniego inspektora pracy i prokuratury - w razie wypadku ciężkiego.
3. Dopilnowanie, aby został sporządzony protokół powypadkowy
Pracodawca na sporządzenie protokołu powypadkowego ma 14 dni (licząc od daty przyjęcia naszego zawiadomienia o wypadku). Sporządza go na postawie wyników przeprowadzonego postępowania powypadkowego, które zawiera złożone przez nas wyjaśnienia. Ze względu na fakt, iż zapisy protokołu mają istotne znaczenie w zakresie dochodzenia odszkodowania za wypadek przy pracy, musimy pamiętać, że jako poszkodowani mamy prawo zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole. Ponieważ protokół powinien zawierać nasze wyjaśnienia, zapis informacji uzyskanych od świadków wypadku oraz inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn (dokumenty z oględzin miejsca wypadku, dowody niezbędne do ustalenia okoliczności, a także nasze ewentualne uwagi i zastrzeżenia) warto sprawdzić, czy protokół jest kompletny. Prawdopodobnie może zawierać braki, które wymagają uzupełnienia.
4. Złożenie wniosków o świadczenia do ZUS
O świadczenia z ZUS w związku z wypadkiem przy pracy możemy ubiegać się, jeśli podlegamy ubezpieczeniu wypadkowemu. Co istotne w przypadku wypadku przy pracy ze świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego możemy skorzystać już od pierwszego dnia zgłoszenia do ubezpieczeń.
Z funduszu wypadkowego możemy uzyskać po złożeniu stosownych wniosków świadczenia takie jak:
zasiłek chorobowy,
świadczenie rehabilitacyjne,
zasiłek wyrównawczy,
jednorazowe odszkodowanie,
renta z tytułu niezdolności do pracy (w tym renta szkoleniowa),
renta rodzinna,
dodatek pielęgnacyjny,
dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej,
pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.
Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego jest wyższy niż zazwyczaj z ubezpieczenia chorobowego i wynosi 100% podstawy wymiaru. Jeśli w wyniku wypadku przy pracy doznaliśmy stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, możemy starać się o jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Jego wysokość łatwo wyliczyć, ponieważ obecnie 1% uszczerbku wynosi 984 zł. Stopień tego uszczerbku oraz jego związek z wypadkiem przy pracy ocenia lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS, po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji.
5. Zgłoszenie roszczenia o odszkodowanie za wypadek przy pracy do pracodawcy lub jego Ubezpieczyciela
Prawdopodobnie mało kto zdaje sobie sprawę z możliwości dochodzenia odszkodowania za wypadek przy pracy bezpośrednio od pracodawcy lub jego Ubezpieczyciela. Tymczasem w sytuacji zaistnienia wypadku przy pracy, możemy wystąpić na gruncie kodeksu cywilnego o dalsze świadczenia, które nie rzadko są bardzo wysokie – mowa tu o zadośćuczynieniu za doznaną krzywdę, odszkodowaniu, a nawet w niektórych przypadkach o rencie cywilnej. Im więcej zgromadzonej w dniu zgłoszenia dokumentacji obrazującej przyczyny, przebieg wypadku, a także jego skutki (tj. dokumentacja medyczna, protokół powypadkowy, protokół z kontroli PIP, dokumentacja z prowadzonego postępowania przygotowawczego/karnego), tym większa szansa na szybsze uzyskanie odszkodowania w związku z zaistnieniem wypadku przy pracy. Roszczenia cywilne możemy skierować bezpośrednio względem pracodawcy bądź też względem jego Ubezpieczyciela – jeśli wiadome nam jest, iż pracodawca wykupił polisę OC obowiązującą w dniu wypadku i znamy dane Ubezpieczyciela.
Ze względu na fakt, iż zgłoszenie roszczenia o odszkodowanie w związku z wypadkiem przy pracy na etapie przedsądowym często kończy się bezzasadną odmową wypłaty świadczeń bądź też znacznym ich zaniżeniem, warto zgłosić się do kancelarii odszkodowawczej, która udzieli skutecznej pomocy w uzyskaniu należnego odszkodowania - również na drodze sądowej.
autor: Barbara Małyska (Morawa)
Radca Prawny